Ön Lisans Tezi Yaptırma – Ön Lisans Tezi Danışmanlık
Kuramsal örnekleme, nitel araştırma ekosisteminin belki de en yanlış anlaşılan ama en yaratıcı bileşenidir. “Kaç kişi?” sorusuna sabit bir sayı vermez; bunun yerine “Kimden, ne zaman, neden ve sırada kim?”…
Kolayda örnekleme, adından da anlaşılacağı üzere kolay erişilebilen birimlerden veri toplamayı ifade eder: kendi sınıfınızdaki öğrenciler, kurumunuzdaki meslektaşlar, sosyal medyadaki takipçiler, e-posta listeleri, danışan grubunuz… Araştırma dünyasında en hızlı, en…
Amaçlı örnekleme, nitel araştırmaların kalbinde atan yöntemlerden biridir; çünkü araştırmacıya anlam derinliği, bağlamsal zenginlik ve bilgi yoğunluğu vadeder. Nicel çerçevede bir popülasyondan tesadüfi çekişle genellenebilir sonuçlar hedeflenirken; nitel çerçevede amaç,…
Sistematik örnekleme—çoğu araştırmacının ilk sahaya inişinde “pratikliğiyle” göz kırpan, fakat doğru kullanılmadığında görünmez yanlılıklar üretebilen bir yöntemdir. Bir çerçeve listesi üzerinde sabit bir aralıkla (k) her k’inci birimi seçerek örnek…
Küme örnekleme, geniş ve dağınık popülasyonlara sahip araştırmalarda, hem zaman hem maliyet bakımından büyük avantaj sağlayan bir örnekleme yöntemidir. Özellikle ülke geneline yayılmış öğrenci, hane veya kurum araştırmalarında; popülasyonun tamamına…
Tabakalı örnekleme, tezlerde en çok istenen iki özelliği aynı anda hedefler: temsil gücü ve istatistiksel hassasiyet. Popülasyonun anlamlı alt gruplara (tabakalara) ayrıldığı ve her tabakadan belirli bir kurala göre örnek…
Basit tesadüfi örnekleme (SRS—Simple Random Sampling), örnekleme kuramının “en sade ama en talepkâr” üyesidir. Sadelik, seçilen her birimin popülasyondaki her birimle eşit seçilme olasılığına sahip olmasından gelir; talepkârlığı ise bu…
Bir tezin omurgası çoğu zaman örnekleme stratejisinde gizlidir. Çünkü araştırma bulgularınızın kime ve nereleregenellenebileceğini, hangi hataları göze aldığınızı ve hangi kaynaklarla ne kadar güvenilir sonuçlar üretebileceğinizi örnekleme planı belirler. “Tez…
Örneklem büyüklüğü, bir tezin görünmez iskeletidir: Araştırma sorusunun gücünü, bulguların güvenirliğini ve yorumların ikna ediciliğini belirler. Yanlış seçilmiş örneklem büyüklüğü; bir yanda “istatistiksel olarak anlamsız” sonuçlarla emek ve zaman israfını,…
Bir tezin ikna gücü, yalnızca bulunan sonuçlara değil, bu sonuçların hangi örneklem büyüklüğü, hangi hata olasılığı ve hangi etki büyüklüğü altında ne kadar olası olduklarına da dayanır. İşte güç analizi…
Eksik veri, hemen her tez çalışmasının görünmeyen kırılgan noktasıdır. Saha gerçekleri, gönüllü katılım, uzun ölçekler, hassas sorular ve çevrimiçi anket yorgunluğu gibi nedenlerle gözlem ve madde bazında boşluklar oluşur. Bu…
Bir tezin bilimsel niteliğini belirleyen en kritik unsur, baştan sona tutarlı, savunulabilir ve amaca uygun bir yöntem seçimi inşa edebilmektir. Araştırma sorunuz, veri kaynağınız, değişkenlerinizin ölçme düzeyi, örnekleme çerçeveniz ve…
Modern bilimsel araştırmalar yalnızca olguları açıklamakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal, kurumsal ve bireysel sorunlara çözüm üretmeyi de hedefler. Bu noktada, araştırmanın doğrudan uygulama ve dönüşümle ilişkilendirildiği yöntemlerden biri eylem araştırmasıdır.…
Dengesiz veri (imbalanced data), hedef sınıfların dağılımının eşit olmaması—çoğu pratik senaryoda “azınlık sınıfı”nın çok küçük kalması—durumudur. Tıbbi tarama (%1–10 pozitif), sahtekârlık tespiti (%0.1–1 sahte), churn analizi (%5–20 terk), arıza kestirimi…
Bilimsel araştırmalarda kullanılan nitel yöntemler, yalnızca davranışları ve tutumları değil, aynı zamanda bireylerin dil, sembol ve anlam dünyalarını da incelemeyi hedefler. İnsanların dünyayı nasıl algıladıkları, deneyimlerini nasıl yorumladıkları ve toplumsal…
Çapraz doğrulama (Cross-Validation, CV), bir modelin genellenebilirlik performansını tahmin etmek ve aşırı uyum(overfitting) riskini azaltmak için en güvenilir deney tasarımlarından biridir. Ancak CV, “k-kat” deyip geçilecek bir düğme değildir: Veri…
Toplumsal gerçeklik yalnızca somut davranışlar, sayısal veriler ve gözlemler üzerinden değil, aynı zamanda dilaracılığıyla inşa edilir. İnsanlar, deneyimlerini, kimliklerini, değerlerini ve ideolojilerini dil üzerinden ifade eder; bu nedenle söylem, toplumsal…
Özellik seçimi (feature selection), bir modelin genellenebilirlik kapasitesini yükseltmek, aşırı uyumu (overfitting) azaltmak, hesaplama maliyetini düşürmek, yorumlanabilirlik sağlamak ve kimi durumlarda adalet/etik risklerini azaltmak için aday değişkenler arasından en bilgilendirici…
Regresyon modellerinde çok sayıda aday değişken (p) ve nispeten sınırlı gözlem (n) olduğunda, klasik OLS’in varyansı şişer, genellenebilirlik düşer ve yorumlar kararsızlaşır. Düzenlileştirme (regularization), bu darboğazı çözmek için katsayıları küçülten…
Doğrusal regresyon (linear regression), sosyal bilimlerden mühendisliğe, sağlık bilimlerinden işletmeye kadar sayısız alanda ilk başvurulan modelleme yaklaşımıdır. Basitliği, yorumlanabilirliği ve güçlü kuramsal temelleri nedeniyle “temel model” olarak görülür; ama onu…