Tez Yaptırma: “Aralık mı Oran mı?”

Bir tezde ölçme düzeyi seçimi yalnızca teknik bir kutucuk işareti değildir; hangi iddiaları kurabileceğinizi, hangi karşılaştırmaların anlamlı olduğunu ve hangi analitik araçların kullanılabileceğini belirler. “Aralık” (interval) düzeyindeki değişkenler, eşit aralık…

0 Yorum

Tez Yaptırma: “Nominal mi Sıralı mı?”

Bir değişkenin nominal (adlandırma) mı yoksa sıralı (ordinal) mı olduğuna verilecek karar, tezinizin istatistiksel kaderini belirler. Aynı veriyi “etiket” olarak ele alırsanız yapabilecekleriniz sınırlıdır; “derece” olarak ele alırsanız bambaşka yollar…

0 Yorum

Tez Yaptırma Ölçme Düzeyi Yöntem Seçimi: Nominal–Sıralı–Aralık–Oran Ölçekleri Arasında Doğru Karar Vermek

Bir tezin istatistiksel iskeleti, verinin ölçme düzeyi üzerine kurulur. Çoğu metodolojik hata, hipotezlerin zayıflığından değil; değişkenlerin “ne oldukları” ile “onlara nasıl davrandığımız” arasındaki uyuşmazlıktan doğar. Nominal sınıflar, Sıralı dereceler, Aralık…

0 Yorum

Tez Yaptırma Tipik Durum (Typical Case) Örnekleme Yöntem Seçimi

Tipik durum (typical case) örnekleme, nitel araştırmada sahayı “olağan hâliyle” yakalamanın disiplinli yoludur. Aykırı, uç veya nadir örneklerin büyüleyici cazibesine kapılmadan, ortalama uygulamanın anatomisini çıkarır. Bu yaklaşım, özellikle durum tespiti,…

0 Yorum

Tez Yaptırma Aykırı Durum (Extreme/Deviant/Outlier) Örnekleme Yöntem Seçimi

Aykırı durum örnekleme, nitel araştırmanın en keskin bıçaklarından biridir: uçtaki vakaları—olağanüstü başarılı, şaşırtıcı biçimde başarısız, beklenenin tersine davranan ya da normdan sapmış örnekleri—bilinçli olarak seçip inceleyerek mekanizmaları ve sınır koşullarını…

0 Yorum

Tez Yaptırma Maksimum Çeşitlilik (Maximum Variation) Örnekleme Yöntem Seçimi

Maksimum çeşitlilik (maximum variation) örnekleme, nitel araştırma literatürünün en “vizyoner” amaçlı örnekleme stratejilerinden biridir. Vizyoner diyoruz; çünkü amacınız yalnızca tek bir bağlamda derinleşmek değil, aynı olgunun farklı bağlamlarda aldığı halleri…

0 Yorum

Tez Yaptırma Kartopu (Snowball/Chain) Örnekleme Yöntem Seçimi

Kartopu (snowball/chain) örnekleme, araştırmacının görünmez, dağınık ya da erişimi kısıtlı topluluklara ulaşmasını sağlayan, ağ temelli bir stratejidir. Mantığı basittir: Araştırma konusuyla ilişkili birkaç “tohum” katılımcı ile başlanır; her katılımcıdan, benzer…

0 Yorum

Tez Yaptırma Kuramsal (Theoretical) Örnekleme Yöntem Seçimi

Kuramsal örnekleme, nitel araştırma ekosisteminin belki de en yanlış anlaşılan ama en yaratıcı bileşenidir. “Kaç kişi?” sorusuna sabit bir sayı vermez; bunun yerine “Kimden, ne zaman, neden ve sırada kim?”…

0 Yorum

Tez Yaptırma Kolayda (Convenience) Örnekleme Yöntem Seçimi

Kolayda örnekleme, adından da anlaşılacağı üzere kolay erişilebilen birimlerden veri toplamayı ifade eder: kendi sınıfınızdaki öğrenciler, kurumunuzdaki meslektaşlar, sosyal medyadaki takipçiler, e-posta listeleri, danışan grubunuz… Araştırma dünyasında en hızlı, en…

0 Yorum

Tez Yaptırma Amaçlı (Purposive) Örnekleme Yöntem Seçimi

Amaçlı örnekleme, nitel araştırmaların kalbinde atan yöntemlerden biridir; çünkü araştırmacıya anlam derinliği, bağlamsal zenginlik ve bilgi yoğunluğu vadeder. Nicel çerçevede bir popülasyondan tesadüfi çekişle genellenebilir sonuçlar hedeflenirken; nitel çerçevede amaç,…

0 Yorum

Tez Yaptırma Sistematik Örnekleme Yöntem Seçimi

Sistematik örnekleme—çoğu araştırmacının ilk sahaya inişinde “pratikliğiyle” göz kırpan, fakat doğru kullanılmadığında görünmez yanlılıklar üretebilen bir yöntemdir. Bir çerçeve listesi üzerinde sabit bir aralıkla (k) her k’inci birimi seçerek örnek…

0 Yorum

Tez Yaptırma Küme Örnekleme Yöntem Seçimi

Küme örnekleme, geniş ve dağınık popülasyonlara sahip araştırmalarda, hem zaman hem maliyet bakımından büyük avantaj sağlayan bir örnekleme yöntemidir. Özellikle ülke geneline yayılmış öğrenci, hane veya kurum araştırmalarında; popülasyonun tamamına…

0 Yorum

Tez Yaptırma Tabakalı Örnekleme Yöntem Seçimi

Tabakalı örnekleme, tezlerde en çok istenen iki özelliği aynı anda hedefler: temsil gücü ve istatistiksel hassasiyet. Popülasyonun anlamlı alt gruplara (tabakalara) ayrıldığı ve her tabakadan belirli bir kurala göre örnek…

0 Yorum

Tez Yaptırma Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntem Seçimi

Basit tesadüfi örnekleme (SRS—Simple Random Sampling), örnekleme kuramının “en sade ama en talepkâr” üyesidir. Sadelik, seçilen her birimin popülasyondaki her birimle eşit seçilme olasılığına sahip olmasından gelir; talepkârlığı ise bu…

Tez Yaptırma Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntem Seçimi için yorumlar kapalı

Tez Yaptırmada Örnekleme Stratejisi: Olasılıklı mı Olasılıksız mı?

Bir tezin omurgası çoğu zaman örnekleme stratejisinde gizlidir. Çünkü araştırma bulgularınızın kime ve nereleregenellenebileceğini, hangi hataları göze aldığınızı ve hangi kaynaklarla ne kadar güvenilir sonuçlar üretebileceğinizi örnekleme planı belirler. “Tez…

0 Yorum

Tez Yaptırma Örneklem Büyüklüğü Yöntem Seçimi

Örneklem büyüklüğü, bir tezin görünmez iskeletidir: Araştırma sorusunun gücünü, bulguların güvenirliğini ve yorumların ikna ediciliğini belirler. Yanlış seçilmiş örneklem büyüklüğü; bir yanda “istatistiksel olarak anlamsız” sonuçlarla emek ve zaman israfını,…

0 Yorum

Tez Yaptırma Güç Analizi Yöntem Seçimi

Bir tezin ikna gücü, yalnızca bulunan sonuçlara değil, bu sonuçların hangi örneklem büyüklüğü, hangi hata olasılığı ve hangi etki büyüklüğü altında ne kadar olası olduklarına da dayanır. İşte güç analizi…

0 Yorum

Tez Yaptırmada Eksik Veri İçin Karar: Çoklu Atama mı (Multiple Imputation) Listwise mı?

Eksik veri, hemen her tez çalışmasının görünmeyen kırılgan noktasıdır. Saha gerçekleri, gönüllü katılım, uzun ölçekler, hassas sorular ve çevrimiçi anket yorgunluğu gibi nedenlerle gözlem ve madde bazında boşluklar oluşur. Bu…

0 Yorum

Tez Yaptırmada Yöntem Seçimi

Bir tezin bilimsel niteliğini belirleyen en kritik unsur, baştan sona tutarlı, savunulabilir ve amaca uygun bir yöntem seçimi inşa edebilmektir. Araştırma sorunuz, veri kaynağınız, değişkenlerinizin ölçme düzeyi, örnekleme çerçeveniz ve…

0 Yorum

Tez Yaptırma Eylem Araştırması Yöntem Seçimi

Modern bilimsel araştırmalar yalnızca olguları açıklamakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal, kurumsal ve bireysel sorunlara çözüm üretmeyi de hedefler. Bu noktada, araştırmanın doğrudan uygulama ve dönüşümle ilişkilendirildiği yöntemlerden biri eylem araştırmasıdır.…

0 Yorum